Każdy rodzic pragnie zagwarantować swojemu dziecku zdrowy start w przyszłość. Na początkowym etapie rozwoju maluszka dotyczy to przede wszystkim prawidłowego odżywiania. Na rozwój psychofizyczny dziecka szczególny wpływ mają kwasy omega. To ważne składniki diety każdego człowieka. Poznaj ich naturalne źródła pokarmowe i dowiedz się, kiedy warto suplementować je u maluchów.
Kwasy omega dla dzieci – które są najważniejsze?
Pełnowartościowy jadłospis dziecka powinien uwzględniać tłuszcze, a wraz z nimi:
- niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT) omega-3,
- nienasycone kwasy tłuszczowe omega-6
- i jednonienasycone kwasy tłuszczowe omega-9.
Zwróć uwagę na podaż kwasów omega-3 i -6 w jadłospisie dziecka
Stosując kwasy omega -3 i -6 dla dzieci, trzeba pamiętać o zachowaniu ich prawidłowej proporcji. Powinna wynosić od 1:1 do 1:4, czyli należy dążyć do tego, by spożywać tyle samo kwasów omega-6 co kwasów omega-3 (1:1). Może być to trudne do osiągnięcia, ponieważ kwasy omega-6 mają więcej łatwiej dostępnych źródeł pokarmowych. Dlatego dopuszcza się ich do 4 razy wyższe spożycie (1:4). Kwasy omega-9 rzadziej wymagają dodatkowego uzupełniania – organizm samodzielnie wytwarza je z kwasów omega-3 i -6.
Jakie właściwości mają kwasy omega-3 dla dzieci?
Mózg człowieka jest zbudowany w 60% z tłuszczu. Dla maluchów szczególnie ważne są kwasy tłuszczowe omega-3: ALA (kwas alfa-linolenowy), DHA (kwas dokozaheksaenowy), EPA (kwas eikozapentaenowy). Organizm nie jest w stanie samodzielnie ich syntezować, dlatego należy je dostarczyć w ramach codziennej diety.
Kwasy omega-3, w szczególności kwasy DHA dla dzieci, przyczyniają się do prawidłowego rozwoju i funkcjonowania układu nerwowego, narządu wzroku i mózgu. Ma to istotne znaczenie zwłaszcza dla maluchów, których układ nerwowy intensywnie rozwija się zarówno podczas życia płodowego, jak i przez pierwsze lata po przyjściu na świat.
Dlaczego należy szczególnie zadbać o odpowiednią podaż kwasow omega-3 u dzieci?
Prawidłowa podaż kwasów omega-3 dla dzieci ma wpływ na wzrost komórek nerwowych i usprawnioną komunikację pomiędzy nimi. To z kolei może przyczyniać się do rozwoju inteligencji dziecka, które wykazuje większą zdolność do koncentracji i przyswajania nowych informacji. Ponadto kwasy omega-3 dla dzieci mogą:
- łagodzić objawy nadmiernej aktywności ruchowej,
- wspomagać usuwanie toksyn z organizmu,
- korzystnie wpływać na sen,
- wspierać funkcjonowanie układu odpornościowego,
- mieć pozytywny wpływ na samopoczucie psychiczne,
- wspierać prawidłowe funkcjonowanie wzroku
DHA – najważniejszy kwas omega-3 dla dzieci
Wśród kwasów omega-3 kluczowe znaczenie dla najmłodszych członków rodziny ma kwas dokozaheksaenowy (DHA). To jeden z najczęściej suplementowanych składników odżywczych w ciąży i podczas karmienia piersią, ponieważ jest ważny dla prawidłowego rozwoju układu nerwowego płodu. Z racji, że DHA nie występuje w szerokiej gamie pokarmów, jego dostarczenie do organizmu z samej diety może być trudne. Ponadto DHA ma pozytywny wpływ na przebieg ciąży i samopoczucie matki. Także po narodzinach dziecka warto rozważyć kwasy DHA dla niemowląt, ponieważ mogą:
- wspierać pracę mózgu,
- wspomagać transmisję neuroprzekaźników,
- przyczyniać się do właściwego funkcjonowania siatkówki oka.
Jakie jest dzienne zapotrzebowanie na DHA? U dzieci karmionych piersią w całości pokrywa je pokarm matki, dlatego warto, by kobieta spożywała ok. 350-450 mg DHA na dobę. W przypadku dzieci karmionych mlekiem modyfikowanym DHA również znajduje się w pokarmie, ponieważ kwas dokozaheksaenowy jest do niego dodawany przez producentów. Wraz ze stopniowym rozszerzaniem diety maluchy w wieku 7-24 miesięcy potrzebują 100 mg DHA. U dzieci w wieku 1-18 lat zapotrzebowanie na kwas DHA wynosi ok. 250 mg dziennie.
Kwasy omega -3, -6 i -9 dla dzieci – naturalne źródła pokarmowe
W przypadku uwzględniania kwasów omega w codziennym jadłospisie dziecka szczególną uwagę należy zwrócić na kwasy omega-3, które mają najmniej źródeł pokarmowych.
- Kwas DHA występuje w rybach (zwłaszcza słonowodnych), owocach morza i algach. Dorsz, łosoś, śledź, pstrąg, makrela, sardynka i szprotka powinny gościć w jadłospisie dziecka powyżej 1. roku życia co najmniej 2 razy w tygodniu.
- Kwasy ALA i EPA, które również są ważne dla zdrowia maluchów, mają więcej powszechnie dostępnych źródeł. Występują m.in. w oleju lnianym, orzechach włoskich czy nasionach chia. Na ich bazie organizm może sam produkować także niewielkie ilości DHA, choć nie są one wystarczające dla pokrycia dziennego zapotrzebowania.
- Kwasy omega-6 znajdują się przede wszystkim w olejach roślinnych, np. w słonecznikowym, rzepakowym i z wiesiołka dwuletniego.
- Kwasy omega-9 występują w oliwie z oliwek, oleju z awokado, migdałach oraz orzeszkach ziemnych.
Kwasy omega-3 dla dzieci – kiedy rozważyć suplementację?
Ze względu na niskie spożycie ryb w Polsce często spotykane jest niedostateczne spożycie kwasów omega-3, także wśród dzieci. Co więcej, maluchy to często niejadki, które odmawiają spożywania ryb. Zastanawiasz się, jak zadbać o prawidłowy rozwój dziecka? Jeśli w jego jadłospisie rzadko goszczą pokarmy bogate w kwasy omega-3, warto skonsultować z lekarzem suplementację. To ważne zwłaszcza dla dzieci do 3. roku życia, których mózg i układ nerwowy najsilniej rozwijają się w młodym wieku.
Ponieważ kwasy omega-3 mają korzystny wpływ na odporność, o ich spożycie należy zadbać również w okresie jesienno-zimowym. To wtedy na próbę wystawiany jest układ odpornościowy dziecka. Z tego względu jest to istotny czas, kiedy rodzic powinien zwrócić uwagę na kwasy omega-3 w diecie. W przypadku, gdy dieta z różnych przyczyn nie jest w stanie spełnić zapotrzebowania organizmy na te kwasy, można rozważyć ich suplementację u dziecka. Pamiętaj, że to pediatra decyduje o zasadności stosowania suplementu diety. Specjalista pomoże Ci także dobrać odpowiednie dawkowanie.
Kwasy omega dla dzieci – jaka forma najlepsza?
Żeby suplementacja kwasów omega-3 dla dzieci przynosiła pożądane rezultaty, konieczne jest dbanie o jej systematyczność. W przypadku maluchów zadanie to ułatwić może wybór produktu o formie dostosowanej do wieku dziecka.
- Dla niemowląt można stosować np. preparaty twist-off z płynem w środku lub syropem, które zapewniają łatwe połykanie.
- Kilkulatki zachęcić mogą pastylki żelowe do żucia o atrakcyjnym, owocowym smaku.
- Starsze dzieci mogą przyjmować klasyczne kapsułki do połykania.
Wybierając kwasy omega dla dzieci, zwróć uwagę także na skład poszczególnych produktów. W miarę możliwości staraj się sięgać po suplementy bazujące na składnikach z zaufanych źródeł, np. z ryb hodowanych w ekologicznych warunkach.
Jeśli interesują Cię kwasy omega-3 dla dzieci, możesz rozważyć kwas DHA dla niemowląt z alg, które są hodowane w kontrolowanych warunkach poza zbiornikami morskimi. Roślinne źródło DHA jest również odpowiednie dla diety wegetariańskiej.
Suplementację jaki kwasów omega warto rozważyć u niemowląt i dzieci? Podsumowanie
Organizm dziecka do prawidłowego rozwoju i funkcjonowania potrzebuje kwasów omega-3, -6 i -9. Ponieważ to kwasy omega-3 mają najmniej źródeł pokarmowych i nie mogą być samodzielnie syntezowane, pediatrzy najczęściej zalecają ich suplementację. Warto rozważyć ją szczególnie w przypadku niejadków, które nie spożywają ryb co najmniej 2 razy w tygodniu. Na największą uwagę zasługuje suplementacja DHA u dzieci, ponieważ kwas dokozaheksaenowy ma kluczowy wpływ na rozwój układu nerwowego maluchów, w tym mózgu i narządu wzroku.
Źródła:
- Czajkowski K, Czerwionka- Szaflarska M, Charzewska J, Chybicka A, Dobrzańska A, Gruszfeld D, Imiela JR, Jackowska T, Kaczmarski M, Helwich E, Poręba R, Książyk JB, Lauterbach R, Lukas W, Mojska H, Radowicki S, Ryżko J, Socha P, Walkowiak J, Weker H, „Stanowisko Grupy Ekspertów w sprawie suplementacji kwasu dokozaheksaenowego i innych kwasów tłuszczowych omega-3 w populacji kobiet ciężarnych, karmiących piersią oraz niemowląt i dzieci do lat 3”, Pediatra Polska, 85, 2010, s. 597-603.
- Materac E, Marczyński Z, Bodek K, „Rola kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6 w organizmie człowieka”, Bromat Chem Toksykol, 46.2, 2013, s. 225-233.
- Bryś J, Wirkowska-Wojdyła M, Górska A, Ostrowska-Ligęza E, „Oleje bogate w kwasy Omega-3 jako potencjalne źródło kwasów nienasyconych w diecie dla niemowląt i małych dzieci”, Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego, 1, 2016, s. 47-52.
