Dziecko przychodzi na świat bezbronne, z nie w pełni rozwiniętym układem odpornościowym. Przez pierwsze miesiące życia niemowlę jest zdane w głównej mierze na przeciwciała, które dostarcza mu mleko matki. To właśnie one stanowią jego ochronę. Jednak stopniowo zasób ten maleje, a maluch coraz bardziej musi polegać na odporności własnego organizmu. Chociaż system immunologiczny dziecka rozwija się w pełni około 12. roku życia, już teraz możesz wpłynąć na jego lepsze funkcjonowanie.
Jak podnieść odporność rocznego dziecka?
Pierwsze dwa lata życia dziecka są kluczowe dla rozwoju układu odpornościowego. To właśnie w tym czasie w organizmie malucha kształtują się liczne przeciwciała, które stanowią odpowiedź immunologiczną. Dlatego tak ważne jest, by nadmiernie nie izolować niemowlaka od otoczenia. O ile w przypadku kilkutygodniowego niemowlęcia jest to zasadne, odporność u rocznego dziecka wymaga już regularnej stymulacji. Warto zabierać dziecko w różne miejsca, spotykać się z dorosłymi i innymi dziećmi. Pociecha powinna swobodnie eksplorować swoje otoczenie, raczkując lub stawiając pierwsze kroki. Dzięki temu, gdy dziecko pójdzie do żłobka albo przedszkola, jego układ odpornościowy będzie działać znacznie sprawniej.
Dieta na wzmocnienie odporności u dziecka
W kwestii takiej jak odporność rocznego dziecka szczególne znaczenie ma odżywianie. Rodzice mogą realnie wpłynąć na wzmocnienie odporności dziecka przez dietę. Początkowo najlepiej sprawdza się karmienie piersią – mleko matki spełnia całkowite zapotrzebowanie organizmu dziecka na składniki odżywcze, a ponadto dostarcza mu cenne przeciwciała. Z tego względu zaleca się utrzymywanie karmienia piersią z jednoczesnym podawaniem innych pokarmów do końca 2. roku życia lub nawet dłużej. Nie zmienia to jednak faktu, że od 6. miesiąca życia dieta dziecka ulega stopniowemu rozszerzaniu. W jadłospisie roczniaka powinny gościć węglowodany, białka oraz tłuszcze. Posiłki powinny być regularne i spełniać zapotrzebowanie kaloryczne dziecka. Należy stawiać na pełnowartościowe posiłki, które obfitują w ważne dla układu odpornościowego witaminy: A, C, D, a także cynk, żelazo czy kwasy omega-3.
Pokarmy wspierające układ odpornościowy
Początkowo maluchy chętnie poznają nowe smaki i tekstury pokarmów. Warto to wykorzystać i stosować u dziecka zróżnicowaną dietę opartą na nisko przetworzonej żywności. W jadłospisie roczniaka gościć powinny:
- mleko i produkty mleczne – źródło witaminy D,
- produkty pełnoziarniste, na przykład kaszki – bogate w magnez i witaminy z grupy B,
- mięso – dostarcza organizmowi żelazo i witaminę B12,
- ryby – cenne źródło kwasów tłuszczowych omega-3,
- jaja – bogata zawartość witamin A, D, E i K,
- warzywa, między innymi pomidory, natka pietruszki – zawierają potas, cynk i błonnik pokarmowy,
- owoce, na przykład truskawki, jabłka, porzeczki, jagody, maliny – dostarczają organizmowi witaminę C i inne przeciwutleniacze,
- oleje roślinne: oliwa z oliwek, olej lniany – źródło nienasyconych kwasów tłuszczowych,
- orzechy: migdały, nerkowce – zawierają kwas foliowy.
Unikaj podawania dziecku słodyczy, szczególnie w roli posiłków, na przykład płatków z mlekiem, biszkoptów czy słodkich serków. W ten sposób maluch przyzwyczaja się do określonych smaków i z czasem odmawia jedzenia zdrowszej żywności. W rezultacie trudniej dostarczyć mu niezbędne składniki odżywcze.
Hartowanie organizmu a zwiększenie odporności u dziecka
Dobry sposób na wzmocnienie odporności u rocznego dziecka stanowią regularne spacery. Każdego dnia maluch powinien spędzać czas na świeżym powietrzu: jeszcze w wózku lub już na własnych nogach. Dotyczy to każdej pory roku – wiosny, lata, jesieni oraz zimy. Mając styczność z różnymi temperaturami i warunkami pogodowymi organizm dziecka kształtuje zdolność do termoregulacji i hartuje się. Ważne przy tym, aby ubierać roczniaka adekwatnie do pogody. Nie chcemy doprowadzić zarówno do wychłodzenia, jak i przegrzania jego ciałka. Z tego względu wskazany jest ubiór dziecka na tzw. cebulkę. Wówczas można przykładowo zdjąć kurteczkę, gdy świeci słońce i na nowo założyć ją, jeśli zrobi się pochmurnie. Na odporność korzystnie wpływa także zmiana „klimatu”, czyli wyjazdy do lasu, nad morze albo w góry.
Inne sposoby na wspieranie odporności dziecka
Na funkcjonowanie układu odpornościowego dziecka ma wpływ szeroko pojęty tryb życia, z niemal wszystkimi jego aspektami. W szczególności wyróżnić należy:
- Sen – odpowiednia ilość i jakość snu wpływa na odporność zarówno dorosłych, jak i dzieci. Szczególnie ważna jest dla delikatnego organizmu rocznego dziecka, które powinno przesypiać od 11 do nawet 14 godzin na dobę. Oprócz snu nocą maluchowi nie należy odmawiać także drzemek w ciągu dnia. Sen jest niezbędny dla prawidłowej regeneracji organizmu, a także kluczowy dla rozwoju organizmu dziecka: w tym jego układu odpornościowego.
- Aktywność fizyczną – maluch powinien być ruchliwy: raczkować, chodzić i poznawać świat. Najlepiej jeśli dziecko ma możliwość codziennej aktywności na świeżym powietrzu. Ruch dotlenia organizm, stymuluje rozwój ogólnej sprawności i wydajniejszą pracę systemu immunologicznego.
- Odpowiedni poziom higieny – naukę zasad higieny takich jak mycie rączek po zabawie lub powrocie do domu warto rozpocząć jak najwcześniej. Nie należy jednak wychowywać dziecka w sterylnych warunkach, na przykład stale stosując środki dezynfekcyjne.
- Unikanie stresu – stres ma negatywny wpływ na odporność, dlatego trzeba dbać o dobre samopoczucie dziecka. Oczywiście nie da się uniknąć płaczu, który stanowi naturalny element komunikacyjny maluszka, jednak warto zadbać przede wszystkim o poczucie bezpieczeństwa dziecka. Dom powinien stanowić oazę spokoju, w której zawsze jest czas na wypoczynek.
- Regularne szczepienia – dzięki nim system immunologiczny dziecka może wykształcić cenne przeciwciała. Warte rozważenia szczepionki to nie tylko te obowiązkowe, ale również cykliczne.
Suplementy na odporność dla rocznego dziecka
W niektórych sytuacjach specjalista może zalecić dodatkową suplementację dla dziecka, aby wzmocnić jego odporność. Taki preparat będzie odpowiednio dobrany zarówno pod względem składu, dawki, jak i wieku. Szczególnie przydatna może okazać się dodatkowa suplementacja w okresie jesienno-zimowym, gdy układ odpornościowy może potrzebować wsparcia. W tym czasie ze względu na ograniczony dostęp do światła słonecznego warto rozważyć suplementację choćby witaminy D. Organizm nie jest w stanie samodzielnie jej wytwarzać, jednak ma ona istotny wpływ na odporność. Inne suplementy wspierające funkcjonowanie systemu immunologicznego to przykładowo:
- Witamina C,
- Kwasy omega-3 (w szczególności DHA),
- Ekstrakty roślinne, na przykład wyciąg z jeżówki,
- Probiotyki.
Stosowanie preparatów wspomagających odporność u rocznego dziecka należy konsultować ze specjalistami w tej dziedzinie. Ocenią oni zasadność suplementacji i doradzą w doborze odpowiedniego produktu. Nie należy stosować kilku takich suplementów na raz, a pomiędzy stosowaniem poszczególnych z nich powinno się robić przerwy. Warto pamiętać przy tym, że tego rodzaju preparaty nie stanowią zamiennika zbilansowanej diety i zdrowego trybu życia. To jedynie dodatek do znacznie ważniejszych, wyżej wymienionych czynników mających wpływ na odporność rocznego dziecka.
