Pierwsze dwa lata życia dziecka to bardzo ważny czas zarówno dla rozwoju fizycznego i emocjonalnego dziecka, jak i dla wykształcenia przez nie sprawnego systemu odporności. Początkowe dwa lata są niezwykle istotne w tym względzie, ponieważ maluch dopiero buduje swoją odporność, a jego organizm uczy się odpowiedniego reagowania na patogeny. Warto jak najlepiej zadbać wówczas o jego kondycję i wsparcie układu immunologicznego dziecka tak, by sprawniej radził sobie w okresie sezonowych przeziębień. Podpowiadamy, jak to zrobić.
Pierwsze dwa lata życia dziecka – jak funkcjonuje układ odpornościowy noworodka i niemowlaka?
Układ immunologiczny stanowi tarczę ochronną organizmu przed chorobotwórczymi czynnikami takimi jak wirusy i bakterie. Tuż po porodzie układ odpornościowy noworodka nie jest jeszcze w pełni dojrzały i wiele jego mechanizmów nie jest aktywnych. Noworodek otrzymuje pewną ilość przeciwciał IgG od matki, które chronią go przez około 6 pierwszych miesięcy, ale stopniowo przestają one spełniać swoje zadanie. Jest to tak zwana odporność bierna.
Odporność czynna, czyli właściwa reakcja układu immunologicznego dziecka na patogeny, musi się dopiero wykształcić. Limfocyty i immunoglobuliny odpowiedzialne za odporność organizmu dziecka dopiero podejmują swoją pracę i uczą się właściwych reakcji na czynniki zagrażające zdrowiu.
Między 12. a 18. miesiącem życia pojawia się tak zwana „luka odpornościowa” – tymczasowa ochrona, którą zapewniały dziecku immunoglobuliny IgG otrzymane od matki, przestaje działać, a organizm dziecka nie zdążył jeszcze odpowiednio wykształcić własnego systemu ochronnego. To dlatego tak ważne jest wspieranie młodego organizmu w tym czasie.
Nie oznacza to nadmiernej ochrony, ale wzmacnianie ogólnej kondycji dziecka i – dzięki temu – wspieranie jego odporności. Jak zwiększyć odporność niemowlaka? Można z powodzeniem to robić, stosując naturalne sposoby i posiłkując się suplementacją niektórych składników diety. W razie wątpliwości w tym temacie warto zasięgnąć porady lekarza pediatry.
Jak wzmocnić układ immunologiczny dziecka?
Dla sprawnego funkcjonowania układu odpornościowego ważna jest ogólna dobra kondycja organizmu, zarówno pod względem fizycznym, jak i psychicznym. Nie bez przyczyny mówi się, że stres źle działa na zdrowie. W przypadku małego dziecka, jeśli chodzi o jego psychiczny dobrostan, ważne jest przede wszystkim to, by czuło się kochane i bezpieczne.
Dla dobrej fizycznej kondycji organizmu dziecka trzeba zadbać o jego właściwą dietę. W pierwszych dwóch latach życia dziecka podstawowym pokarmem powinno być mleko mamy – noworodek zaczyna dzięki niemu produkować własne immunoglobuliny.
Specjaliści zalecają, żeby dziecko było karmione piersią przynajmniej do drugiego roku życia. Do 4.–6. miesiąca mleko matki powinno stanowić dla niego jedyne źródło pożywienia, później można zacząć wprowadzać produkty następne, nie rezygnując jednak całkowicie z karmienia piersią.
Naturalny pokarm korzystnie wpływa na odporność dziecka, jednak lekarze pediatrzy rekomendują suplementowanie niektórych witamin i innych składników odżywczych.
Na odporność dla dzieci niezbędna jest odpowiednia dawka witaminy D3. Ta witamina syntetyzowana jest w ludzkim organizmie pod wpływem promieni słonecznych – jest to jej główne źródło. W naszym kraju w miesiącach jesiennych i zimowych dziecko nie ma dostatecznej ilości Słońca, by mogło wytworzyć witaminę D3 w wystarczającej ilości.
Niedobór tej witaminy może zaś skutkować nieprawidłowościami w rozwoju kości, mięśni i zębów. Ma też niekorzystny wpływ na funkcjonowanie układu odpornościowego dziecka, który i tak jest wrażliwszy i słabszy niż u osoby dorosłej.
Specjaliści zalecają suplementowanie witaminy D3 dla dzieci przez cały rok, ze szczególnym uwzględnieniem okresu między wrześniem, październikiem a majem, kiedy do skóry dociera mniej promieni słonecznych niż późną wiosną i latem. Dla noworodka odpowiednia dawka witaminy D3 to 400 j.m. dziennie, w przypadku starszych niemowląt i dzieci ilość tę można zwiększyć do 1000 j.m. witaminy D3 dziennie. Suplementowanie witaminy D3 jest zalecane niezależnie od sposobu karmienia (pierś/mleko modyfikowane).
Istotne dla dzieci są również niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3. Ich spożywanie wspiera prawidłową pracę mózgu oraz wzrok niemowląt. Zaleca się suplementowanie kwasów omega-3, w tym DHA przez mamę, w ilości min. 200 mg dziennie, a w przypadku niskiego spożycia ryb, 400-600 mg DHA dziennie.
W przypadku niemowląt i dzieci zalecana korzystna dawka DHA to minimum 100 mg DHA dziennie.
Naturalne sposoby na wzmocnienie organizmu dziecka
Jak wzmocnić organizm dziecka naturalnymi sposobami? Podstawą jest właściwa dieta. W pierwszych dwóch latach życia dziecka, jeśli karmione jest ono piersią, chodzi tu przede wszystkim o dietę mamy, ponieważ to od niej zależy jakość pokarmu, który otrzymuje dziecko.
Matka karmiąca powinna zadbać o dobrej jakości, zbilansowane i różnorodne pożywienie, tak by dostarczyć dziecku wszystkich niezbędnych składników odżywczych, w tym witamin A, E i D3, kwasu foliowego, soli mineralnych oraz niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 i wartościowego białka.
Naturalnym źródłem kwasów omega-3 są tłuste ryby morskie, orzechy, nasiona i oleje roślinne, przede wszystkim olej lniany i olej rzepakowy tłoczone na zimno, a także tofu i algi morskie.
Witaminy D3, A i E dostarczyć można wraz z pożywieniem, włączając do diety ryby morskie, masło, jajka, pestki słonecznika, orzechy i oleje roślinne. Produkty te powinny być jadane, regularnie, w odpowiednich ilościach. Karmiąca mama powinna też zrezygnować z wszelkich używek (zalecane jest też ograniczenie ilości wypijanej kawy i herbaty).
Na wzmocnienie organizmu dziecka w naturalny sposób dobrze działa też codzienny ruch na świeżym powietrzu. Może to być spacer lub zabawa, ważne, by dziecko nie siedziało cały dzień w domu, nawet jeśli pogoda nie jest najlepsza. Chłód i słota nie powinny nas zniechęcać – wystarczy ubrać dziecko odpowiednio do pogody.
Wzmocnienie organizmu dziecka to ważna rzecz, szczególnie gdy nasz dwulatek idzie do żłobka. Lepsza odporność dziecka oznacza rzadsze opuszczanie przyjaciół i tym samym większy spokój oraz komfort psychiczny dla rodziców.
