Karmienie piersią zalecane jest przez Światową Organizację Zdrowia przynajmniej przez pierwszych 6 miesięcy życia dziecka jako jedyny sposób żywienia, a przez następne półtora roku jako podstawowe źródło pokarmu dla dziecka przy jednoczesnym wprowadzaniu pokarmów następnych. Jak się odżywiać, żeby zapewnić optymalną jakość mleka? Jakie stosować witaminy przy karmieniu piersią? Jakie preparaty z składnikami mineralnymi i inne suplementy diety wybrać? Czy uzupełnianie diety suplementami w czasie karmienia piersią jest konieczne i wskazane? Odpowiadamy na te pytania i radzimy, jakie suplementy przy karmieniu piersią są zalecane i jak je odpowiednio przyjmować.
Suplementy podczas karmienia piersią – czy są konieczne?
Zarówno w czasie ciąży, jak i w czasie karmienia piersią podstawą jest zbilansowana, zdrowa dieta dostarczająca wszystkich niezbędnych składników odżywczych we właściwych ilościach. W okresie planowania ciąży i w jej trakcie ważna jest zwłaszcza odpowiednia dawka kwasu foliowego, żelaza, jodu, wapnia (dotyczy to kobiet niespożywających produktów mlecznych lub jedzących je w niewystarczającej ilości) i witaminy D, a także niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych.
Po porodzie zapotrzebowanie na te substancje nadal jest duże, dotyczy to zwłaszcza witaminy D, jodu i kwasów omega-3, w tym DHA. W wielu przypadkach nawet idealnie zbilansowana dieta nie jest w stanie w pełni pokryć zapotrzebowania karmiącej mamy na te składniki odżywcze, dlatego zalecana jest ich suplementacja w dawkach odpowiednich dla rozwoju i zdrowia maluszka. Konieczność suplementacji i dawkę danego składnika każdorazowo powinien zalecić i określić lekarz.
Jakie suplementy przy karmieniu piersią?
Najważniejsza podczas karmienia piersią jest odpowiednia ilość witaminy D, kwasów omega-3, jodu i wapnia. Wapń wymaga suplementowania wówczas, gdy karmiąca mama nie spożywa produktów mlecznych. Wapń jest potrzebny do utrzymania zdrowych kości i zębów. Ponadto wapń pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu mięśni.
Jod pomaga w prawidłowej produkcji hormonów tarczycy i w prawidłowym funkcjonowaniu tarczycy. Oprócz tego jod pomaga w utrzymaniu prawidłowych funkcji poznawczych oraz w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego.
Witamina D jest syntetyzowana z cholesterolu pod wpływem działania na skórę promieni słonecznych – jest to główne, choć niejedyne, naturalne źródło tej witaminy. W pochmurne dni oraz zimą i jesienią do skóry nie dociera dawka promieni UV wystarczająca, by uruchomić proces wytwarzania w organizmie odpowiedniej ilości witaminy D.
Odpowiednia dawka witaminy D jest niezbędna nie tylko dla zdrowych i mocnych kości, ale także dla sprawnego funkcjonowania układu odpornościowego. Witaminę tę może (a nawet powinna) suplementować karmiąca mama, są też dostępne preparaty zawierające odpowiednią dawkę witaminy D dla noworodków, niemowląt i starszych dzieci.
Kwasy omega-3 są natomiast niezbędne dla rozwoju układu nerwowego i mózgu oraz wzroku dziecka. Podstawowym źródłem DHA są tłuste ryby morskie, tran i niektóre gatunki alg, warto więc włączyć je do diety w czasie karmienia piersią. Jak pokazują badania, w Polsce wiele osób nie przestrzega jednak zaleceń spożywania przynajmniej dwa razy w tygodniu ryb morskich i innych produktów bogatych w kwasy omega-3.
Zaleca się zatem suplementowanie DHA zarówno karmiącej mamie, jak dziecku. Preparaty z DHA mają neutralny smak (te przeznaczone dla dzieci mają zaś często smak na przykład owocowy).
DHA pochodzące z alg jest hodowane w kontrolowanych warunkach, poza zbiornikami morskimi. Oznacza to brak ryzyka kontaktu z potencjalnie niebezpiecznymi zanieczyszczeniami występującymi w naturalnym środowisku, takimi jak dioksyny, rtęć metylowana, polichlorowane bifenyle (PCB).
Witaminy przy karmieniu piersią i DHA – jak je dawkować?
Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca kobietom planującym ciążę, ciężarnym i karmiącym piersią przyjmowanie 2000 IU witaminy D dziennie. Pamiętajmy, że suplementacja tej witaminy jest ważna zwłaszcza w miesiącach jesiennych i zimowych, ale w szerokości geograficznej, w jakiej położona jest Polska, wskazane jest suplementowanie witaminy D przez cały rok, także latem, gdy nasłonecznienie jest największe.
Jod zaleca się spożywać w dawce 200 ug dziennie, co daje około 4 g soli jodowanej na dobę. Przy stwierdzonym niedoborze jodu karmiąca mama powinna suplementować ten pierwiastek w dawce 150 ug dziennie, należy to jednak robić z wyraźnego wskazania i pod okiem lekarza.
Kwasy omega-3, w tym kwas DHA, zaleca się suplementować w czasie karmienia piersią w dawce 600 do nawet 1000 mg dziennie. Dawka DHA zależy od tego, czy i jak często karmiąca mama uwzględnia w swojej diecie produkty bogate w kwasy omega-3, a więc tłuste ryby morskie (śledzie, łososia, sardynki, halibuta) oraz olej lniany i rzepakowy. Ogólnie zaleca się, by w czasie planowania ciąży, w jej trakcie i w czasie karmienia piersią przyjmować 200–250 mg DHA ponad zalecane dzienne spożycie.
Wybierając suplementy dla matek karmiących piersią, nie warto kierować się jedynie ich ceną. Warto zainwestować w zakup preparatu, w którego składzie znajdziemy dokładnie to, czego dodatkowo potrzebujemy. Suplementacja podczas ciąży i karmienia piersią to sprawa indywidualna i należy dobrać ją do potrzeb danej kobiety. Najlepiej, aby zrobił to lekarz prowadzący ciążę po wykonaniu niezbędnych badan kontrolnych. Suplementowanie jakichkolwiek witamin i minerałów na własną rękę nie jest rozsądne i może przynieść więcej szkody niż pożytku.
