Ciąża po czterdziestce to coraz częstszy scenariusz. Wiele osób odkłada decyzję o powiększeniu rodziny na czas, gdy osiągnie stabilizację finansową i zawodową, zarówno gdy planowane jest pierwsze, jak i kolejne dziecko. Późne macierzyństwo wiąże się jednak z dużym wydatkiem energetycznym, dlatego warto się do niego świadomie przygotować. Właściwa dieta i suplementacja niektórych składników odżywczych to podstawa. Oprócz tego należy też wiedzieć, jak postępować w czasie ciąży w późnym wieku.
Ciąża po 40 – czy w wieku 40 lat można zajść w ciążę?
Kobiety w Polsce i innych krajach Europy coraz częściej odkładają decyzję o macierzyństwie. Ciąża po 40., a nawet po 45. roku życia to obecnie wcale nie tak rzadka sytuacja, jak jeszcze kilkadziesiąt czy kilkanaście lat temu. Pierwsze dziecko urodzone w dojrzałym wieku to jednak nadal nieczęste zdarzenie – relatywnie częściej kobiety decydują się po 40. roku życia na urodzenie kolejnych dzieci. To jednak także się zmienia, a wraz z postępem medycyny ciąża po 40 ma spore szanse na pozytywne rozwiązanie.
Wiele par zastanawia się, jak szybko i skutecznie zajść w ciążę, a także jak często uprawiać stosunek, żeby zajść w ciążę. Na pierwsze z pytań nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Zaleca się, aby kobieta wykonywała badanie stężenia AMH. Jest to tak zwany hormon anty-Mülllerowski, wskazujący na rezerwę jajnikową kobiety. Dodatkowo warto również wykonać badanie na stężenie we krwi FSH i HCG określające ilość gonadotropin w organizmie.
W czasie klimakterium ciąża nie jest wykluczona – choć często zdarzają się wówczas cykle bezowulacyjne, kiedy nie może dojść do zapłodnienia, to jednak cykle owulacyjne mogą nadal mieć miejsce. W dojrzałym wieku wiele par pomaga jednak szczęściu, stosując terapie mające na celu zwiększenie płodności lub inseminację domaciczną.
Jeśli chodzi o drugie z pytań, czyli jak często uprawiać stosunek, żeby zajść w ciążę w dojrzałym wieku, odpowiedź jest taka sama, jak w przypadku młodszych partnerów: współżyć należy w czasie, gdy kobieta ma dni płodne. Oczywiście nie zawsze jest ona w stanie stwierdzić, czy dany cykl jest owulacyjny, ale bez podejmowania współżycia w porze, gdy powinna przypadać owulacja, nie należy oczekiwać sukcesu. Przyszłym mamom w dojrzałym wieku zaleca się włączenie do diety produktów bogatych w witaminę B6, która przyczynia się do regulacji aktywności hormonalnej.
Ciąża po 40 – jakie badania wykonać?
Oprócz standardowych badań, które wpisywane są do kalendarza każdej przyszłej mamy, warto wykonać także badania prenatalne. Większość z tych badań nie jest inwazyjna – wykonuje się je na podstawie próbki krwi pobranej od przyszłej mamy. Warto o tym wiedzieć i pamiętać, że postęp medycyny pozwala na zajście w późną ciążę.
Jak świadomie zaplanować ciążę w późnym wieku?
Ciąża po 40 wymaga odpowiedzialnego podejścia. Warto zaplanować ją z wyprzedzeniem przynajmniej kilku miesięcy i w tym czasie zadbać o uzupełnienie składników odżywczych takich jak kwas foliowy, żelazo oraz niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3. Zbilansowana dieta to absolutna podstawa, po konsultacji z lekarzem zaleca się także suplementowanie wymienionych powyżej składników w ilości przezeń zaleconej.
Uzupełniające spożycie kwasu foliowego zwiększa poziom folianów u matki. Niski poziom folianów u matki jest czynnikiem ryzyka rozwoju wad cewy nerwowej u płodu1. Żelazo pomaga w prawidłowej produkcji czerwonych krwinek i hemoglobiny oraz w prawidłowym transporcie tlenu w organizmie.
Spożywanie kwasu dokozaheksaenowego (DHA) przez matkę wspomaga prawidłowy rozwój oczu i mózgu u płodu i niemowląt karmionych piersią2. Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca przyjmowanie suplementów z kwasami omega-3 oraz DHA na etapie planowania ciąży i w czasie jej trwania.
Dzienna porcja kwasów DHA przyjmowanych w postaci suplementu diety dla kobiet w ciąży i ciążę planujących to minimum 200 mg. Jeśli dieta nie pokrywa dziennego zapotrzebowania organizmu na te niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, zaleca się zwiększyć ilość suplementowanych kwasów omega-3 do 600 mg dziennie.
Polskie Towarzystwo Ginekologiczne rekomenduje porcję 600 mg DHA dziennie dla kobiet planujących ciążę, ciężarnych i karmiących. W ciąży o zwiększonym ryzyku przedwczesnego porodu zalecane jest przyjmowanie do 1000 mg kwasów omega-3 w postaci suplementu diety dziennie3. Ilość w każdym przypadku powinien indywidualnie ustalić lekarz prowadzący ciążę.
Przyszłe mamy i mamy karmiące piersią mogą suplementować produkty zawierające DHA z alg morskich. Są one hodowane w kontrolowanych warunkach, z dala akwenów morskich.
Przypisy:
- Uzupełniające spożycie kwasu foliowego zwiększa poziom folianów u matki. Niski poziom folianów u matki jest czynnikiem ryzyka rozwoju wad cewy nerwowej u rozwijającego się płodu. Korzystny efekt występuje w przypadku codziennego uzupełniającego spożycia dawki wynoszącej 400 μg kwasu foliowego przez co najmniej jeden miesiąc przed poczęciem i maksymalnie trzy miesiące po poczęciu.
- Spożywanie kwasu dokozaheksaenowego (DHA) przez matkę wspomaga prawidłowy rozwój oczu i mózgu u płodu i niemowląt karmionych piersią. W przypadku kobiet ciężarnych i matek karmiących korzystne działanie występuje w przypadku spożywania 200 mg DHA dziennie ponad zalecane dzienne spożycie kwasów tłuszczowych omega-3 dla dorosłych, tj.: 250 mg DHA i kwasu eikozapentaenowego (EPA).
- Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie stosowania witamin i mikroelementów u kobiet planujących ciążę, ciężarnych i karmiących. Ginekol Pol 2014;85(5).
Suplementy diety nie mogą być stosowane jako substytut (zamiennik) zróżnicowanej diety. Zrównoważona dieta i zdrowy tryb życia są istotne dla zachowania zdrowia.
