Witaminy to związki chemiczne odkryte na początku XX wieku przez polskiego biochemika Kazimierza Funka, który jako pierwszy naukowo zbadał ich rolę w życiu człowieka. Witaminy, podobnie jak inne składniki odżywcze, są niezbędne do tego, by nasz organizm funkcjonował prawidłowo.
W większości przypadków musimy dostarczać je z zewnątrz – ludzki organizm nie produkuje ich samodzielnie. Sprawdź, jakie witaminy i inne składniki odżywcze są szczególnie ważne dla dziecka i jak zapewnić maluchowi odpowiednią ich ilość.
Witaminy i inne składniki odżywcze w diecie dziecka – jak zadbać o ich odpowiednią podaż?
W pierwszych latach życia organizm dziecka nie tylko intensywnie rośnie, ale także dojrzewają tak ważne elementy jak układ nerwowy i układ immunologiczny. Maluch potrzebuje nie tylko energii, którą czerpie z pożywienia, ale przede wszystkim wartościowych składników odżywczych, które są niezbędne do tego, by jego organizm pozostawał w dobrej kondycji i mógł kształtować odporność, rozwijać się i spełniać pozostałe ważne funkcje.
Dla noworodków i niemowląt najlepszym pokarmem jest mleko mamy. Specjaliści do spraw żywienia rekomendują, by karmić nim dzieci do przynajmniej 6. miesiąca życia1. Do tego czasu mleko matki powinno stanowić podstawę diety niemowlaka, później zaleca się wprowadzać kolejne produkty, kontynuując karmienie piersią tak długo, jak jest to optymalne zarówno dla mamy, jak i dziecka.
W tym czasie mama powinna szczególnie zadbać o swoją dietę. W jej menu powinny znaleźć się warzywa i owoce bogate w witaminy, kwas foliowy i antyoksydanty, kiszonki warzywne i owocowe, które dostarczają witamin i pożytecznych bakterii, kasze i produkty pełnoziarniste zawierające witaminy z grupy B i sole mineralne, orzechy i pestki zasobne w cynk, selen i witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, nabiał i dobrej jakości mięso – źródła wapnia i żelaza oraz ryby morskie i oleje roślinne, które dostarczają ważnych dla rozwoju dziecka kwasów omega-3.
Kiedy rozszerzamy dietę dziecka, zadbajmy o to, żeby znalazły się w niej te właśnie produkty. Stopniowe przyzwyczajanie malucha do takiego jadłospisu zaprocentuje na przyszłość – nawyki żywieniowe są bardzo ważne, a kształtują się od pierwszych lat życia.
Warto przy okazji podkreślić, że słodycze i dosładzane napoje (w tym soki) oraz słodkie serki czy jogurty nie są żywnością, którą zaleca się podawać dzieciom, ponieważ zwierają dużo cukru.
Witaminy dla dzieci na odporność
Najważniejsze witaminy dla dzieci to C i D. Wspierają one prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego dziecka. Oprócz witamin dla pracy układu odpornościowego potrzebne są także inne składniki odżywcze, przede wszystkim żelazo, cynk, selen oraz niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3.
Zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym warto zadbać o odpowiednią podaż składników odżywczych mających korzystny wpływ na układ odpornościowy dziecka.
Nie w każdym przypadku wystarczy jednak sama dieta – pamiętajmy, że głównym źródłem witaminy D nie są produkty żywnościowe, lecz promienie słoneczne, pod których wpływem witamina ta syntetyzowana jest w skórze.
Witamina D dla dzieci – jak długo podawać ją dziecku?
W naszej szerokości geograficznej zaleca się suplementowanie witaminy D. Zalecenie to dotyczy zarówno dzieci, jak i osób dorosłych. Podkreślmy przy tym, że witamina D nie przenika do kobiecego mleka, więc nawet jeśli karmiąca mama ją suplementuje, maluchowi należy podawać dodatkowo odpowiednią porcję „witaminy słońca”2.
Preparaty witaminowe dla dzieci
Rodzice często zastanawiają się, czy – a jeżeli tak, to jaki – komplet witamin dla dzieci wybrać i czy zdecydować się na preparaty multiwitaminowe, czy suplementować wybrane składniki odżywcze. W każdym przypadku zaleca się skonsultowanie z lekarzem, który pomoże dobrać odpowiednie suplementy diety i doradzi, jak i w jakiej ilości podawać je dziecku.
Pamiętajmy też, że żaden suplement diety nie zastąpi prawidłowego sposobu odżywiania się i właściwego trybu życia.
Bardzo ważny w diecie jest kwas dokozaheksaenowy (DHA) – wielonienasycony kwas tłuszczowy z grupy omega-3. Jest ważnym składnikiem budulcowym komórek nerwowych i siatkówki oka. Zgodnie z zaleceniami należy go podawać dziecku już od pierwszych dni życia3. W tym czasie najbardziej intensywnie rozwija się ośrodkowy układ nerwowy, mózg i wzrok. DHA przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania mózgu. Spożywanie DHA wspomaga prawidłowy rozwój wzroku4. DHA pozyskiwane jest z ryb lub alg morskich.
Bibliografia
- Szajewska H, Horvath A, Rybak A, Socha P. Karmienie piersią. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Stand Med Pediatr 2016, 1(13): 9-24.
- Rusińska A. i wsp. Zasady suplementacji i leczenia witaminą D – nowelizacja 2018 r. Standardy medyczne.
- Socha P. Suplementacja DHA w krytycznych okresach życia – jak w praktyce realizować polskie i międzynarodowe zalecenia. Standardy Medyczne/Pediatria 2013. Tl0.521-526.
- ,,Kwas dokozaheksaenowy (DHA) przyczynia się do utrzymania prawidłowego funkcjo nowania mózgu”. Korzystne działanie występuje w przypadku dziennego spożycia DHA w ilości: 100 mg dla dzieci 0-2 roku życia; 250 mg dla dzieci > 2 roku życia. ,,Spożywanie kwasu dokozaheksaenowego (DHA) wspomaga prawidłowy rozwój wzroku u niemowląt do 12. miesiąca życia”. Korzystne działanie występuje w przypadku spożywania 100 mg DHA dziennie.
Suplementy diety nie mogą być stosowane jako zamiennik (substytut) zróżnicowanej diety. Zrównoważona dieta i zdrowy tryb życia są istotne dla zachowania zdrowia.
Redakcja dokłada wszelkich starań co do jakości merytorycznej przedstawianych treści, żadne informacje nie stanowią porady medycznej i nie zastąpią konsultacji z lekarzem lub farmaceutą. Z tego powodu redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych w serwisie, gdyż nie prowadzi konsultacji medycznej w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.
